Επιστολή προς την «Πανδώρα» απέστειλε ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος γράφοντάς της μεταξύ άλλων τα εξής:
[Διαφωνώ απόλυτα, κι' εκπλήσσομαι με την δική σου απάθεια, με τον ισχυρισμό του σημερινού πρωτοσέλιδου σχολίου της εφημερίδας ("Η Ελπίδα") πως οι νεοφιλελεύθεροι ήσαν ανάμεσα στο ετερόκλητο πλήθος των οπαδών του Προέδρου Μπους. Οι συγκεκριμένοι άνθρωποι είχαν ουσιαστικά εγκαταλείψει το άρμα του αμερικανού Προέδρου από πολύ καιρό. Οι περισσότεροι …. δεν μπορούσαν να ανεχθούν το όργιο σπατάλης και αύξησης των δημοσίων δαπανών που χαρακτήρισαν την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης Μπους (από το πλεόνασμα της κυβέρνησης Κλίντον φτάσαμε στα 238 δισ. δολ. έλλειμμα σήμερα, ενώ μέχρι και γέφυρα αξίας 230 εκ. δολ. περίπου έχτισαν οι Ρεπουμπλικάνοι στην Αλάσκα που ενώνει μια μικρή κωμόπολη με ένα νησάκι 50 κατοίκων!]
Ο νεοφιλελεύθερος οικονομολόγος George Gilder στο βιβλίο του «Πλούτος και Φτώχεια» (εκδ. «Ροές, Αθήνα 1999, σελ. 425 επ.), γράφει:
«Αν ο αμερικανικός συντηρητισμός μπορέσει να συμβιβαστεί με το νόημα του χρέους, θα έχει επιτύχει ένα σχεδόν ανεπανάληπτο διανοητικό θρίαμβο»!
Στη συνέχεια δε παραθέτει το παρακάτω απόσπασμα από την «Ιστορία της Αγγλίας» του Thomas Macaulay, που γράφτηκε στα μέσα του 19ου αιώνα με ίσως το πιο κομψό ύφος που είχε ποτέ χρησιμοποιηθεί σε οικονομικά κείμενα, και διηγείται το έπος του μεγάλου χρέους της Αγγλίας:
«Όταν η μεγάλη αντιπαράθεση με τον Λουδοβίκο 14ο τελικά τερματίστηκε με την ειρήνη της Ουτρέχτης, το έθνος χρωστούσε περίπου 50 εκατομμύρια. Και αυτό το χρέος εθεωρείτο όχι απλώς από την άξεστη πλειονότητα, όχι απλώς από τους ευγενείς που ασχολούνταν με το κυνήγι της αλεπούς ή από τους ρήτορες των καφενείων, αλλά και από τους έξυπνους και βαθυστόχαστους μελετητές, ως μια επιβάρυνση που θα καθιστούσε το πολιτικό σώμα μονίμως ανάπηρο…
»Σύντομα ξέσπασε και πάλι πόλεμος. Και με την ενεργητική και ανοιχτόχερη διοίκηση του William Pitt, το χρέος ταχύτατα διογκώθηκε στα 140 εκατομμύρια. Μόλις η πρώτη μέθη της νίκης πέρασε, οι άνθρωποι της θεωρίας και οι άνθρωποι των επιχειρήσεων σχεδόν ομόφωνα δήλωσαν ότι η μοιραία ημέρα είχε φτάσει. Ο μόνος πολιτικός ηγέτης, μάλιστα, της δράσης ή της σκέψης, που ήταν αρκρτά σοφός για να μη συμμετέχει σ’ αυτή τη γενική πλάνη ήταν ο Edmund Burke. Ο David Hume, αναμφίβολα ένας από τους βαθυστόχαστους πολιτικούς οικονομολόγους της εποχής, διεκήρυξε ότι η τρέλα μας είχε ξεπεράσει την τρέλα των Σταυροφόρων. (Επειδή) ήταν αδύνατο να αποδειχθεί με αριθμούς ότι ο δρόμος προς τον παράδεισο δεν περνούσε μέσα από τους Αγίους Τόπους. Ήταν όμως δυνατό να αποδειχθεί με αριθμούς ότι ο δρόμος προς την καταστροφή της χώρας περνούσε μέσα από το εθνικό χρέος…
»Ο Adam Smith είδε λίγο, αλλά λίγο, πιο πέρα. Παραδέχτηκε ότι, παρ’ όλο που ήταν τόσο τεράστια αυτή η πίεση, το έθνος την άντεξε, και μάλιστα πρόκοψε…. Αλλά προειδοποίησε τους συμπατριώτες του (ότι) ακόμη και μια μικρή αύξησή του μπορεί να απέβαινε θανάσιμη. ¨όχι λιγότερο ζοφερή ήταν η άποψη του George Grenville, υπουργού επιμελούς και πρακτικού, για την οικονομική κατάστασή μας. Το έθνος έπρεπε, κατά την άποψή του, να βουλιάξει με ένα χρέος 140 εκατομμυρίων, εκτός αν μέρος αυτού του βάρους μεταβιβάζονταν στις αμερικανικές αποικίες. Η προσπάθεια να μετατεθεί μέρος του βάρους στις αμερικανικές αποικίες προκάλεσε νέο πόλεμο. Ο πόλεμος αυτός μας άφησε ένα πρόσθετο χρέος 100 εκατομμυρίων και μας στέρησε τις αποικίες που η βοήθειά τους είχε παρουσιαστεί ως απαραίτητη….
»Και πάλι η Αγγλία θεωρήθηκε ξοφλημένη, αλλά και πάλι αυτός ο περίεργος ασθενής επέμενε να πηγαίνει καλύτερα και να ακμάζει, παρά τις διαγνώσεις και τις προγνώσεις των ιατρών του κράτους…. Σύντομα, όμως, οι πόλεμοι που προκλήθηκαν από τη Γαλλική Επανάσταση, και που το κόστος τους ξεπέρασε κατά πολύ οτιδήποτε είχε δει ο κόσμος μέχρι τότε, έβαλαν την πιστοληπτική ικανότητα του κράτους στη μεγαλύτερη δυνατή δοκιμασία…. ¨όταν ο κόσμος είχε ηρεμήσει και πάλι, το χρέος της Αγγλίας ήταν 800 εκατομμύρια…. Ήταν πράγματι ένα γιγαντιαίο και μυθώδες χρέος. Και δεν θα έπρεπε να απορούμε που οι κραυγές απελπισίας ήσαν πιο δυνατές από ποτέ…. Αλλά σαν τον κατά φαντασία ασθενή του Addison, που συνέχιζε να κλαίγεται ότι πεθαίνει από φθίση μέχρι που έγινε τόσο χοντρός ώστε να αναγκάζεται να σιγεί από ντροπή, η Αγγλία συνέχισε να παραπονιέται ότι είχε βυθιστεί στη φτώχεια, μέχρι που ο πλούτος της έγινε τόσο φανερός από διάφορα τεκμήρια ώστε να κάνουν τα παράπονά της γελοία….
»Η ζητιάνα, χρεοκοπημένη κοινωνία όχι μόνο αποδείχθηκε ικανή να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις της, αλλά κι ενώ αντεπεξερχόταν σ’ αυτές να γίνεται όλο και πιο πλούσια, με τόσο γρήγορο ρυθμό που να κάνει τον πλούτο της οφθαλμοφανή…. Ενώ επιπόλαιοι πολιτικοί επαναλάμβαναν ότι η ενεργητικότητα του κόσμου εξαντλούνταν κάτω από το βάρος του κρατικού άχθους, πραγματοποιούνταν το πρώτο ταξίδι με ατμοκίνητο σιδηρόδρομο. Σύντομα το νησί διασχίζονταν από σιδηροδρόμους. Ένα ποσό που ξεπερνούσε το σύνολο του εθνικού χρέους στο τέλος του αμερικανικού πολέμου ξοδεύονταν, μέσα σε λίγα χρόνια, εθελοντικά από αυτό τον κατεστραμμένο λαό για οδογέφυρες, σήραγγες, επιχωματώσεις, γέφυρες, σταθμούς μηχανές. Στο μεταξύ η φορολογία γινόταν σταθερά όλο και ελαφρότερη και παρ’ όλα αυτά τα ταμεία ήσαν γεμάτα….
»Αυτοί που έλεγαν και όσοι είχαν δώσει πιστή σ’ αυτή τη διαδοχική σειρά από απελπιστικές προβλέψεις πίστευαν λανθασμένα ότι υπήρχε μια ακριβής αναλογία της περίπτωσης ενός ατόμου που χρωστάει σ’ ένα άλλο άτομο, με την κοινωνία που χρωστάει σ’ ένα δικό της τμήμα. Και αυτή η αναλογία τους οδήγησε σε ατέλειωτα λάθη. Έκαναν ένα λάθος όχι λιγότερο σοβαρό και ως προς τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους του έθνους. Δεν έκαναν καμία πρόβλεψη για τον αντίκτυπο από την συνεχή πρόοδο κάθε πειραματικής επιστήμης, και την αδιάκοπη προσπάθεια κάθε ανθρώπου να πάει καλά στη ζωή του. Έβλεπαν το χρέος να αυξάνεται και ξεχνούσαν ότι και άλλα πράγματα αυξάνονταν επίσης».
Υ.Γ. Να σημειωθεί ότι ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος υπήρξε εξίσου «άπιστος Θωμάς» και για την οικονομική πολιτική του Ρήγκαν. Σήμερα, βεβαίως, δεν υπάρχει νεοφιλεύθερος που να μην θεωρεί τον Ρήγκαν έναν από τους καλύτερους αμερικανούς προέδρους!
Comments